„Które Mechanizmy Motywacji Działają Najsilniej…?”
Jak się skutecznie motywować?
Strach działa MOTYWUJĄCO.
Motywowanie się pozytywnymi emocjami, chęcią poprawienia aktualnego stanu rzeczy, działa tylko pod określonymi warunkami.
Te warunki jasno określa nam nurt psychologii humanistycznej.
Podczas gdy psychologowie eksperymentalni głównie koncentrowali się nad badaniami opartymi o zaburzenia, Abraham Maslow zasłynął w psychologii tym, że koncentrował się na badaniu ludzi zdrowych, twórczych, pragnących się rozwijać i odnoszących sukces.
Założył on, że ludzie z natury są dobrzy i chcą się rozwijać, chyba że coś z zewnątrz ich zaburza.
Zauważył, że takie elementy jak miłość, poczucie przynależności do czegoś, jakiejś grupy społecznej, akceptacja i szacunek, a także poczucie codziennego bezpieczeństwa są fundamentem.
Jak ktoś ma dziurę w tym fundamencie to nie idzie dalej, mimo że chciałby osiągać swoje cele, rozwijać się, uniezależnić, polepszyć swój byt – to stoi w miejscu zblokowany.
Jednocześnie osoby, które mają ten fundament nasycony, bez problemu konsekwentnie i sumiennie realizują to co chcą, a nie tylko to co muszą.
Z fajnym mechanizmem przychodzi nam też Julian Rotter. Odkrywa on pojęcie ludzi wewnątrz-sterownych oraz zewnątrz-sterownych (Rotter, 1966).
Cecha ta kształtowana jest w wyniku wychowania oraz przez środowisko.
Osoby zewnątrz-sterowne są dobrze motywowane przez zewnętrzną nagrodę lub przez strach przed negatywną konsekwencją, np. karą, grzywną, zwolnieniem.
Motywacja zewnętrzna działa mocno, kosztem słabej motywacji wewnętrznej.
Osoby wewnątrz-sterowne są silnie motywowane przez wewnętrzną chęć zrobienia czegoś lub przez strach przed poczuciem winy.
Motywacja zewnętrzna działa na nich słabo, w zamian za silną motywację wewnętrzną.
Zespalając Teorię Rottera z Teorią Potrzeb Maslowa, łatwo zauważyć, że wewnątrz-sterowność pojawia się u nas dzięki sytemu fundamentowi potrzeb podstawowych.
Wtedy się rozwijamy.
Z kolei dziurawy fundament podstawowy skutkować będzie robieniem tylko tego co musimy lub w zamian za zysk zewnętrzny.
Wtedy jesteśmy zblokowani.
Nie ma jednej odpowiedzi…
Psychologia nie daje JEDNEJ odpowiedzi na pytanie o motywowanie się.
Dam Ci przykład:
- Czujesz, że chciałbyś zadbać o swoją sylwetkę, chciałbyś biegać / ćwiczyć, stosować dietę, ale z jakiegoś powodu tego nie robisz.
- Chciałbyś uczyć się jakiegoś języka, ale nie chce Ci się.
- Chcielibyśmy robić rzeczy, których nam się robić nie chce. Robisz plany, zmuszasz się, próbujesz, ale za każdym razem to jest na chwilę i wracasz do punktu wyjścia…
Teraz…
A. Maslow powiedziałby, że jesteś zblokowany na aktywność która jest motywowana wewnętrznie, bo na poziomie potrzeb podstawowych są w Twoim życiu braki.
J. Rotter powiedziałby, że najwyraźniej jesteś zewnątrz-sterowny i potrzebujesz wyznaczyć sobie realną nagrodę za zrobienie tego co chcesz zrobić lub musi się to jakoś powiązać z bardzo negatywnym obrotem spraw, jeśli tego nie zrobisz.
Z kolei psychoanalityk Z. Freud powiedziałby, że masz tak, bo tak naprawdę podświadomie nie chcesz tego robić albo dlatego, że podświadomie chcesz robić coś innego.
Behawiorysta poznawczy F. Skinner powiedziałby, że nieświadomie wiążesz negatywne uczucia z tą rzeczą, jaką chcesz wykonywać i dlatego czujesz, że nie chcesz jej robić, nawet jak myślisz, że chcesz.
Nie ma jednej odpowiedzi na MOTYWACJĘ.
Ale są naprawdę bardzo fajne patenty związane z motywowaniem, odkryte w różnych nurtach psychologii. Dzięki temu można przyjrzeć się wszystkim z nich i z każdego wyciągnąć coś dla siebie.
Można odkryć który przypadek dotyczy dokładnie Ciebie i które w związku z tym narzędzia zadziałają dla Ciebie.
Daniel Błaszczuk